The Environs of Belgrade: Ethnological and Anthropological Research
DOI: https://doi.org/10.2298/GEI1801193I УДК 39(497.11)
Abstract
The Belgrade vicinity is becoming more and more distinguishable as a separate regional unit
- in the administrative, ethnic, economic and cultural terms. It is an extremely important area
for ethnological and anthropological research bearing in mind the origin, way of life,
material and spiritual heritage of the inhabitants. However, the surroundings of Belgrade
have not yet been comprehensively explored. Past, relatively modest research, have shown
that it is justified to focus the attention to the knowledge of traditional and modern habits of
the inhabitants of the villages around Belgrade. This paper will present the results of the
research of rural life in the surroundings of Belgrade, the connection of the city with the
rural environment, and the changes caused by the influence of urban culture on the rural population. For that purpose, the results of previous researches of associates of the Institute
of Ethnography SASA will be used.
Key words: Belgrade environs, Belgrade, ethnological and anthropological research, second
half of the 20th century
References
Arhiv EI SANU 1970. Izveštaj o radu Etnografskog instituta u 1970. godini.
Arhiv EI SANU 1977. Izveštaj o radu u 1977. godini.
Bandić, Dušan. 1979. „Neke novije promene u životu i kulturi stanovništva okoline
Beograda.“ Zbornik Etnografskog instituta SANU 9: 1-105.
Vlahović, Breda i Dušan Drljača. 1968. „Nova etnička kretanja i pregrupisavanja u
Srbiji u vezi s razvojem industrije“. Cvijićev zbornik – u spomen 100.
godišnjice njegovog rođenja, 223-230. Beograd: Srpska akademija nauka i
umetnosti.
Godišnjak 1965. „Etnografski institut Srpske akademije nauka i umetnosti“.
Godišnjak Srpske akademije nauka i umetnosti LXX (1963): 323-324.
Divac, Zorica. 1985. „Ispitivanje porodice i braka u okolini Beograda.“ Zbornik
radova Etnografskog instituta SANU 14/16: 85-100.
Drobnjaković, Borivoje. 1952. „ʼUspomeneʼ na grobovima u Kosmajskim selima.“
Glasnik Etnografskog instituta SAN I-1/2: 179-204.
Zbornik. 1984. „Umesto predgovora“. Zbornik radova Etnografskog instituta SANU
14/16: 8-9.
Zečević, Darinka. 1960. „Neke antropogeografske karakteristike socijalističkog
preobražaja sela Železnik u gradsko naselje.“ Zbornik radova Etnografskog
instituta SAN 3: 19-29.
Ivanović Barišić, Milina. 1995. „Arapi – obredna povorka u Velikom Selu 1995.
godine“. Glasnik Etnografskog instituta SANU XLIV: 320-325.
Ivanović Barišić, Milina. 2003. „Godišnji običaji u podavalskim selima“.
Tradicionalno i savremeno u kulturi Srba (Posebna izdanja, 49). Ur.
Dragana Radojičić: 47-59. Beograd: Etnografski institut SANU.
Ivanović Barišić, Milina. 2007. Kalendarski praznici i običaji u podavalskim
selima. Posebna izdanja, 59. Beograd: Etnografski institut SANU.
Ivanović Barišić, Milina. 2007a. „Promene u godišnjim običajima u podavalskim
selima“. Zbornik radova 23: Kultura u transformaciji. Ur. Dragana
Radojičić: 215-235. Beograd: Etnografski institut SANU.
Ivanović Barišić, Milina. 2009. „Hristijanizacija narodnih običaja: primer volovske
bogomolje“. Glasnik Etnografskog instituta SANU LVII/1: 175-188.
Ivanović Barišić, Milina. 2009a. „Nasleđe Avale“. Zbornik radova 26: Spomen
mesta – istorija – sećanja. Ur. Aleksandra Pavićević, 175-184. Beograd:
Etnografski institut SANU.
Ivanović Barišić, Milina. 2017. Odevanje u okolini Beograda: druga polovina 19. i
prva polovina 20. veka. Posebna izdranja, 88. Beograd: Etnografski institut
SANU.
Ilijin, Milica i Olivera Mladenović. 1962. „Narodne igre u okolini Beograda.“
Zbornik radova Etnografskog instituta SANU 4: 165-218.
Jovanović, Milka. 1980. „Stalno praćenje promena u narodnoj kulturi na selu,
Etnografski institut SANU 1971-1975.“ Zbornik radova Etnografskog
instituta SANU 10: 21-26.
Jovanović, Milka. 1992. „Preobražaj narodne kulture u seoskim prigradskim
naseljima Srbije“. Glasnik Etnografskog instituta SANU XLI: 157-162.
Kostić, Mihailo. 1962. „Naselja u okolini Beograda – prilog proučavanju postanka i
razvoja“. Zbornik radova IX: 61-96. Prirodno-matematički fakultet
Univerziteta u Beogradu: Geografski institut.
Lukić Krstanović, Miroslava i Mladena Prelić. 2016. „Jovan Cvijić,
antropogeografska škola i naučne politike Etnografskog instituta SANU u
periodu 1947-1990“. U Jovan Cvijić i srpska etnologija i antropologija.
Ur. Miloš Matić, Mladena Prelić i Marko Pišev, 149-176. Beograd:
Etnografski muzej – Etnografski institut – Univerzitet u Beogradu:
Filozofski fakultet.
Lutovac, Milisav V. 1962. „Preobražavanje naselja i privrede u okolini Beograda.“
Zbornik radova Etnografskog instituta SANU 4: 149-163.
Malešević, Miroslava. 1984. „Demografske promene u nekim naseljima u okolini
Beograda.“ Zbornik radova Etnografskog instituta SANU 14/16: 19-56.
Nikolić Desanka. 1979. „Naselje Pinosava pre 57 godina prema rečima jednog
savremenika.“ Glasnik Etnografskog instituta SANU XXVIII: 47-57.
Nikolić Desanka. 1984. „Kultura stanovanja u nekim prigradskim naseljima
Beograda.“ Zbornik radova Etnografskog instituta SANU 14/16: 57-84.
Nikolić, Rista T. 1903. Okolina Beograda: antropogeografska ispitivanja. Srpski
Etnografski zbornik, V: Naselja srpskih zemalja, 2. Beograd: Srpska
kraljevska akademija.
Nikolić Vidosava. 1957. „Narodna nošnja u Šumadijskoj Kolubari.“ Glasnik
Etnografskog instituta SAN II/III: 465-510.
Pavićević, Aleksandra. 2006. Na udaru ideologija: brak, porodica i polni moral u
Srbiji u drugoj polovini 20. veka. Posebna izdanja, 57. Beograd:
Etnografski institut SANU.
Prelić, Mladena. 2008. „Prvih šezdeset godina Etnografskog instituta SANU
(1947-2007) – osvrt na pređeni put.“ Zbornik radova 24: Slike kulture
nekad i sad: šezdeset godina Etnografskog instituta SANU. Ur. Ljiljana
Gavrilović, 9-24. Beograd: Etnografski institut SANU.
Radovanović, Miljana. 1979. „Problemi društvenih promena i srpska etnologija u
dvadesetom veku.“ Glasnik Etnografskog instituta SANU XXVIII: 21-34.
Stojančević, Vidosava. 1971. „Uloga nekih etnoloških faktora u socijalističkom
preobražaju Kolubarskog rudarskog basena u SR Srbiji.“ Glasnik
Etnografskog instituta SANU XVI/XVIII (1967/1969): 93-115.
Примљено / Received: 05. 02. 2018.
Прихваћено / Accepted: 11. 04. 2018.
Arhiv EI SANU 1977. Izveštaj o radu u 1977. godini.
Bandić, Dušan. 1979. „Neke novije promene u životu i kulturi stanovništva okoline
Beograda.“ Zbornik Etnografskog instituta SANU 9: 1-105.
Vlahović, Breda i Dušan Drljača. 1968. „Nova etnička kretanja i pregrupisavanja u
Srbiji u vezi s razvojem industrije“. Cvijićev zbornik – u spomen 100.
godišnjice njegovog rođenja, 223-230. Beograd: Srpska akademija nauka i
umetnosti.
Godišnjak 1965. „Etnografski institut Srpske akademije nauka i umetnosti“.
Godišnjak Srpske akademije nauka i umetnosti LXX (1963): 323-324.
Divac, Zorica. 1985. „Ispitivanje porodice i braka u okolini Beograda.“ Zbornik
radova Etnografskog instituta SANU 14/16: 85-100.
Drobnjaković, Borivoje. 1952. „ʼUspomeneʼ na grobovima u Kosmajskim selima.“
Glasnik Etnografskog instituta SAN I-1/2: 179-204.
Zbornik. 1984. „Umesto predgovora“. Zbornik radova Etnografskog instituta SANU
14/16: 8-9.
Zečević, Darinka. 1960. „Neke antropogeografske karakteristike socijalističkog
preobražaja sela Železnik u gradsko naselje.“ Zbornik radova Etnografskog
instituta SAN 3: 19-29.
Ivanović Barišić, Milina. 1995. „Arapi – obredna povorka u Velikom Selu 1995.
godine“. Glasnik Etnografskog instituta SANU XLIV: 320-325.
Ivanović Barišić, Milina. 2003. „Godišnji običaji u podavalskim selima“.
Tradicionalno i savremeno u kulturi Srba (Posebna izdanja, 49). Ur.
Dragana Radojičić: 47-59. Beograd: Etnografski institut SANU.
Ivanović Barišić, Milina. 2007. Kalendarski praznici i običaji u podavalskim
selima. Posebna izdanja, 59. Beograd: Etnografski institut SANU.
Ivanović Barišić, Milina. 2007a. „Promene u godišnjim običajima u podavalskim
selima“. Zbornik radova 23: Kultura u transformaciji. Ur. Dragana
Radojičić: 215-235. Beograd: Etnografski institut SANU.
Ivanović Barišić, Milina. 2009. „Hristijanizacija narodnih običaja: primer volovske
bogomolje“. Glasnik Etnografskog instituta SANU LVII/1: 175-188.
Ivanović Barišić, Milina. 2009a. „Nasleđe Avale“. Zbornik radova 26: Spomen
mesta – istorija – sećanja. Ur. Aleksandra Pavićević, 175-184. Beograd:
Etnografski institut SANU.
Ivanović Barišić, Milina. 2017. Odevanje u okolini Beograda: druga polovina 19. i
prva polovina 20. veka. Posebna izdranja, 88. Beograd: Etnografski institut
SANU.
Ilijin, Milica i Olivera Mladenović. 1962. „Narodne igre u okolini Beograda.“
Zbornik radova Etnografskog instituta SANU 4: 165-218.
Jovanović, Milka. 1980. „Stalno praćenje promena u narodnoj kulturi na selu,
Etnografski institut SANU 1971-1975.“ Zbornik radova Etnografskog
instituta SANU 10: 21-26.
Jovanović, Milka. 1992. „Preobražaj narodne kulture u seoskim prigradskim
naseljima Srbije“. Glasnik Etnografskog instituta SANU XLI: 157-162.
Kostić, Mihailo. 1962. „Naselja u okolini Beograda – prilog proučavanju postanka i
razvoja“. Zbornik radova IX: 61-96. Prirodno-matematički fakultet
Univerziteta u Beogradu: Geografski institut.
Lukić Krstanović, Miroslava i Mladena Prelić. 2016. „Jovan Cvijić,
antropogeografska škola i naučne politike Etnografskog instituta SANU u
periodu 1947-1990“. U Jovan Cvijić i srpska etnologija i antropologija.
Ur. Miloš Matić, Mladena Prelić i Marko Pišev, 149-176. Beograd:
Etnografski muzej – Etnografski institut – Univerzitet u Beogradu:
Filozofski fakultet.
Lutovac, Milisav V. 1962. „Preobražavanje naselja i privrede u okolini Beograda.“
Zbornik radova Etnografskog instituta SANU 4: 149-163.
Malešević, Miroslava. 1984. „Demografske promene u nekim naseljima u okolini
Beograda.“ Zbornik radova Etnografskog instituta SANU 14/16: 19-56.
Nikolić Desanka. 1979. „Naselje Pinosava pre 57 godina prema rečima jednog
savremenika.“ Glasnik Etnografskog instituta SANU XXVIII: 47-57.
Nikolić Desanka. 1984. „Kultura stanovanja u nekim prigradskim naseljima
Beograda.“ Zbornik radova Etnografskog instituta SANU 14/16: 57-84.
Nikolić, Rista T. 1903. Okolina Beograda: antropogeografska ispitivanja. Srpski
Etnografski zbornik, V: Naselja srpskih zemalja, 2. Beograd: Srpska
kraljevska akademija.
Nikolić Vidosava. 1957. „Narodna nošnja u Šumadijskoj Kolubari.“ Glasnik
Etnografskog instituta SAN II/III: 465-510.
Pavićević, Aleksandra. 2006. Na udaru ideologija: brak, porodica i polni moral u
Srbiji u drugoj polovini 20. veka. Posebna izdanja, 57. Beograd:
Etnografski institut SANU.
Prelić, Mladena. 2008. „Prvih šezdeset godina Etnografskog instituta SANU
(1947-2007) – osvrt na pređeni put.“ Zbornik radova 24: Slike kulture
nekad i sad: šezdeset godina Etnografskog instituta SANU. Ur. Ljiljana
Gavrilović, 9-24. Beograd: Etnografski institut SANU.
Radovanović, Miljana. 1979. „Problemi društvenih promena i srpska etnologija u
dvadesetom veku.“ Glasnik Etnografskog instituta SANU XXVIII: 21-34.
Stojančević, Vidosava. 1971. „Uloga nekih etnoloških faktora u socijalističkom
preobražaju Kolubarskog rudarskog basena u SR Srbiji.“ Glasnik
Etnografskog instituta SANU XVI/XVIII (1967/1969): 93-115.
Примљено / Received: 05. 02. 2018.
Прихваћено / Accepted: 11. 04. 2018.
Published
30.05.2018.
How to Cite
IVANOVIĆ BARIŠIĆ (SERBIA), Milina.
The Environs of Belgrade: Ethnological and Anthropological Research.
Bulletin of the Institute of Ethnography SASA, [S.l.], v. 66, n. 1, p. 193-205, may 2018.
ISSN 2334-8259.
Available at: <https://www.ei.sanu.ac.rs/index.php/gei/article/view/276>. Date accessed: 28 nov. 2025.
Section
Varia
