'Како су људи долазили у Берлин?' Личне мреже у дискурсу миграната бошњачке националности

DOI: https://doi.org/10.2298/GEI1803547M УДК 39: 314.7.745.3-054.72(=163.4)(497.16)(430) Оригинални научни рад

Сажетак

Заснован на теренском истраживању, рад анализира дискурс миграната бошњачке
националности који живе у Берлину. Истражује се улога личних друштвених мрежа –
које обухватају примарну породицу, чланове шире родбине, пријатеље и коетнике – у
подршци бошњачким избеглицама, од рата 1992–1995. па све до данашњих дана.
Путем садржајне анализе, испитује се тематски инвентар дискурса саговорника, који
осветљава улогу личних мрежа у миграцији.



Кључне речи: антрополошка лингвистика, теренска истраживања, дискурс анализа,
мигранти, Бошњаци, муслимани, Немачка, личне мреже

Reference

Antonijević, Dragana, Ljubica Milosavljević. 2016. „‘Treća opcija’: oscilirajuća
kretanja gastarbajtera u penziji.“ Glasnik Etnografskog instituta SANU 64
(3): 509–526.
Bastani. Susan. 2007. „Family comes first: Men’s and women’s personal networks
in Tehran.“ Social Networks 29: 357–374.
Briggs, Charles. 1986. Learning How to Ask. A Sociolinguistic Appraisal of the
Role of the Interview in Social Science Research. New York: Cambridge
University Press.
Braun, Virginia, Victoria Clarke. 2006. „Using thematic analysis in psychology.“
Qualitative Research in Psychology 3 (2): 77–101.
Bucholtz, Mary. 2003. „Sociolinguistic nostalgia and the authentication of identity.“
Journal of Sociolinguistics 7 (3): 398–416.
Craig, Gary, Hans Dietrich, & Jerome Goutié. 2005. „Excluded youth or young citizens?
Ethnicity, young people and the labour market in three EU countries.“
In Young People in Europe: Labour Markets and Citizenship, eds. H. Bradley,
J. van Hoof. Policy Press.
Dahinden, Janine. 2017. „Transnationalism reloaded: the historical trajectory of a
concept.“ Ethnic and Racial Studies 40 (9): 1474–1485.
Dimova, Rozita. 2006. „Duldung trauma: Bosnian refugees in Berlin, in Migration
Processes.“ In Central and Eastern Europe: Unpacking the Diversity, eds.
Szczepanikova, Alice, Čaněk, Marek, Grill, Jan, 47–53. Prague: Multicultural
Center Prague.
Dimova, Rozita. 2006a. „From Protection to Ordeal: Duldung status and Bosnians
in Berlin.“ Max Planck Institute for Social Anthropology Working Papers,
No. 87: 1–12.
Dienelt, Klaus. 2018. „Duldung: Was ist eine Duldung und mit welchen Rechten ist
sie verbunden?“ Bundeszentrale für politische Bildung, 13. September
2016.
http://www.bpb.de/gesellschaft/migration/kurzdossiers/233846/definitionfuer-
duldung-und-verbundene-rechte?p=all; posećeno 27. maja 2018.
Duranović, Amir. 2014. „Das religiöse Leben der ‘Gastarbeiter’ aus Bosnien-
Herzegowina in Deutschland in den 1970er und 1980er Jahren.“
Südosteuropäische Hefte 3 (1): 67–77.
Duranti, Alessandro. 1997. Linguistic anthropology. Cambridge University Press.
Durkheim, Emile. [1897] 1951. Suicide. New York: Free Press.
Đorđević-Crnobrnja, Jadranka. 2016. „Migracije iz Gore krajem dvadesetog i
početkom dvadeset prvog veka.“ Glasnik Etnografskog instituta SANU 62
(2): 35–46.
Đurić, Vladimir, Darko Tanasković, Dragan Vukmirović, & Petar Lađević. 2014.
Etnokonfesionalni i jezički mozaik Srbije. Beograd: Republički zavod za
statistiku.
Eckert, Penelope. 2003. „Sociolinguistics and authenticity. An elephant in the
room.“ Journal of Sociolinguistics 7 (3): 392–431.
Feldman, Carol. 2001. „Narratives of national identity as group narratives.“ In Narrative
and Identity. Studies in Autobiography, Self and Culture, eds. J.
Brockmeier, D. Carbaugh, 129–143. Amsterdam, Philadelphia: John Benjamins.
Fischer, Claude. 1982. To Dwell among Friends: Personal Networks in Town and
City. Chicago: University of Chicago Press.
Fond. 2003. Оtmica u Štrpcima : analiza suđenja za ratni zločin : činjenice, pravna
pitanja i političke implikacije. Beograd : Fond za humanitarno pravo.
Foroutan, Naika, Coşkun Canan, Sina Arnold, Benjamin Schwarze, Steffen Beigang,
& Dorina Kalkum. 2014. Deutschland Postmigrantisch I. Gesellschaft,
Religion, Identität. Berlin: Berliner Institut für empirische
Integrations- und Migrationsforschung.
Foroutan, Naika, Coşkun Canan. 2016. Deutschland Postmigrantisch III.
MigrantischePerspektiven auf deutsche Identitäten – Einstellungen von
Personen mit und ohne Migrationshintergrund zu nationaler Identität in
Deutschland. Berlin: Berliner Institut für empirische Integrations- und
Migrationsforschung.
Freeman, Linton. 2004. The development of social network analysis: a study in the
sociology of science. Vancouver, B. C.: Empirical Press.
Grandjean, Martin 2016. „A social network analysis of Twiter: Mapping the digital
humanities community.“ Cogent Arts & Humanities, 3 (1).
https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/23311983.2016.1171458;
pristupljeno 13.06.2018.
Halilovich, Hariz. 2012. „Trans-Local Communities in the Age of Transnationalism:
Bosniansin Diaspora.“ International Migration Vol. 50 (1): 162–178.
Halilovich, Hariz. 2013. Places of Pain: Forced Displacement, Popular Memory
and Trans-local Identities in Bosnian War-torn Communities. Berghahn
Books.
Haug, Sonja, Stephanie Müssig, & Anja Stichs. 2016. Muslimisches Leben in
Deutschland im Auftrag der Deutschen Islam Konferenz. Forschungsbericht
6. Bundesamt für Migration und Flüchtlinge.
https://www.bamf.de/SharedDocs/Projekte/DE/DasBAMF/Forschung/Integr
ation/muslimisches-leben-deutschland-2016.html; pristupljeno 4.05.2018.
Heyken, Edda. 2014. Erinnerungen an den Bosnienkrieg. Fluchterfahrungen,
Ideentität undZugehörigkeit von Bosniern in Berlin. Berlin. Weissensee Verlag.
Ilić [Mandić], Marija. 2014. Discourse and Ethnic Identity: The Case of the Serbs
from Hungary. München, Berlin: Verlag Otto Sagner.
Ilić [Mandić], Marija. 2014a. „Collective narrative: the narrative on Croatian language
from academic to far-right discourses in Serbia.“ Journal of Comparative
Research in Anthropology and Sociology 5 (1): 45–69.
Ilić [Mandić], Marija, Aleksandra Đurić Milovanović. 2013. „Kome treba
antropološka lingvistika u Srbiji danas? Primer kreiranja Digitalnog zvučnog
arhiva Balkanološkog instituta SANU.“ Etnološko-antropološke sveske 21(n.s.) 10: 73–89.
Ilić [Mandić], Marija. 2011. „Sad od naši deca mi se radujemo da kolko maternjeg
jezika skupu i nauču: čipska govorna zajednica i proces zamene jezika.“
Etnografija Srba u Mađarskoj 6: 98–120.
Ivanović, Vladimir. 2011. „Subota na banhofu: Svakodnevica jugoslovenskih
radnika na ‘privremenom radu’ u SR Nemačkoj i Austriji.“ Godišnjak za
društvenu istoriju 17 (1): 69–87.
Ivanović, Vladimir. 2012. Geburtstag pišeš normalno. Jugoslovenski gastarbajteri
u SR Nemačkoj i Austriji 1965–1973. Beograd: Institut za savremenu
istoriju.
Klanco, Mustafa. 1997. „Muslimanske zajednice Bošnjaka u zapadnoj Evropi sa
posebnim osvrtom na Njemačku.“ U Islam u zapadnom svijetu. Zagreb:
Islamski centar.
Klekowski von Koppenfels, Jutta Amanda, Höhne. 2017. „Gastarbeiter Migration
Revisited: Consolidating Germany’s Position as an Immigration Country.“
In South-North Migration of EU Citizens in Times of Crisis, eds. Jean-
Michel Lafleur, Mikolaj Stanek, 149–174. Springer Open.
Krel, Aleksandar, Marija Mandić. 2016. „Diskurs o jezičkim praksama banatskih
Nemaca: Savremena terenska istraživanja.“ Antropologija 16 (1): 33–52.
Kupiszewski, M., A. Kicinger, D. Kupiszewska, & F. H. Flinterman. 2009. Labour
migration patterns, policies and migration propensity in the Western Balkans.
The Central European Forum for Migra tion and Population Research
(CEFMR).
Labov, William, Joshua Waletzky. 2003 [1967]. „Narrative Analysis. Oral Versions
of Personal Experience.“ In The Essential Readings. Sociolinguistics, eds.
Christine Bratt Paulston, Richard G. Tucker, 74–104. Oxford: Blackwell.
Laird, Pamela Walker. 2006. Pull: Networking and Success since Benjamin Franklin.
Cambridge: Harvard University Press.
Lapadat, Judith. 2000. „Problematizing transcription. Purpose, paradigm and
quality.“ International Journal Social Research Methodology 3 (3): 203–
219.
Mandić, Marija. 2015. „Unifying the Other: The Case of the March Violence in Kosovo
and the Mosque Burning in Belgrade.“ Ethnologia Balkanica 18: 281–
305.
Mayring, Philipp. 2013. „Qualitative Content Analysis.“ Forum: Qualitative Social
Research, 2000; 1: Article 20 [Cited 13 February 2013].
http://www.qualitative-research.net/index.php/fqs/article/view/1089/2385;
pristupljeno 13.06.2018.
Mahmutović, Mirsad 2003. Džemati Bošnjaka u dijaspori. Sarajevo: Rijaset
Islamske zajednice u Bosni i Hercegovini. Sarajevo: Ured za bošnjačku
dijasporu.
Mihajlovic, Steven. 1987–1988. „Yugoslav Gastarbeiter: The Guest Who Stayed
for Dinner.“ Journal of International Law & Business 8 (1): 182–196.
Mihok, Brigitte. 2001. Der politische Umgang mit den bosnischen
Bürgerkriegsflüchtlingen in Berlin (1991–2000). In Migration und
Integration in Berlin: Wissenschaftliche Analysen und politische
Perspektiven, ed. Frank Gedemann, 145–162. Leske + Budrich, Opladen.
Milroy, Lesley. 1987. Language and Social Networks. Oxford: Blackwell.
MHRR 2012. Informacija o Stanju Islejenistva Iz BiH (Information on the Migration
Situation from BiH). Ministry for Human Rights and Refugees.
http://www.mhrr.gov.ba/iseljenistvo/aktuelnosti/Informacija%20o%20iselje
nistvu%20iz%20BiH_dec%202012.pdf; pristupljeno 4.05.2018.
Park, Namkee, Seungyoon Lee, & Jang Hyun Kin. 2012. „Individuals’ personal
network characteristics and patterns of Facebook use: A social network approach.“
Computers in Human Behavior 28 (5): 1700–1707.
Petrović, Duško. „Fenomen izbjeglištva u modernom političkom sistemu.“ Glasnik
Etnografskog instituta SANU 62 (2): 49–64.
Popis 2011. Popis stanovništva, domaćinstava i stanova 2011. u Republici Srbiji:
Veroispovest, maternji jezik i nacionalna pripadnost. Podaci po opštinama i
gradovima. Beograd: Republički zavod za statistiku, 2013.
Portes, Alejandro, Luis E. Guarnizo, & Patricia Landolt. 1999. „The study of transnationalism:
pitfalls and promise of an emergent research field.“ Ethnic and
Racial Studies 22 (2): 217–237.
Rohe, Mathias. 2016. Der Islam in Deutschland: Eine Bestandsaufnahme. C.H.
Beck.
Russell, Ian. 2006. „Working with Tradition: Towards a Partnership Model of
Fieldwork.“ Folklore 117: 15–32.
Sikimić, Biljana. 2012. „Timski terenski rad Balkanološkog instituta SANU. Razvoj
iistraživačkih ciljeva i metoda.“ U Terenska istraživanja – poetika susreta,
ur. Milina Ivanović Barišić, 167–198. Beograd: Etnografski institut SANU.
Statistisches Bundesamt 2017. Bevölkerungsstand.
https://www.destatis.de/DE/ZahlenFakten/GesellschaftStaat/Bevoelkerung/
Bevoelkerung.html; pristupljeno 4.05.2018.
Tedlock, Dennis. 1983. The Spoken Word and the Work of Interpretation. Philadelphia:
University of Pennsylvania Press.
Tretter, Hannes, ed. 2000. Temporary Protection für bosnische Flüchtlinge in
Europa: Länderberichte. Wien: Studienreihe des Ludwig Boltzmann
Instituts für Menschenrechte – Verlag Österreich.
Tsitsipis, Lukas. 1997. „The construction of an ‘outsider’s voice’ by lowproficiency
speakers of an Albanian variety (Arvanitika) in Greece.
Language and ideology.“ International Journal of the Sociology of
Language 126: 105–121.
UNHCR 2002: United Nations Secretariat. 2002. International Migration from
Countries with Economies in Transition: 1980–1999.
http://www.un.org/esa/population/publications/ewmigration/EW_
Migrationreport.pdf; pristupljeno 1.06.2013.
Vaismoradi, Mojtaba, Hannele Turunen, & Terese Bondas. 2013. „Content analysis
and thematic analysis: Implications for conducting a qualitative descriptive
study.“ Nursing and Health Sciences 15: 398–405.
Valenta, Marko, Sabrina Ramet. 2016. „Bosnian Migrants: An Introduction.“ In The
Bosnian Diaspora: Integration in Transnational Communities, eds. M.
Valenta, S. Ramet, 1–24. Routledge.
Vertovec, Steven. 2001. „Transnationalism and identity.“ Journal of Ethnic and
Migration Studies 27 (4): 573–582.
Will, Anne-Kathrin 2009. Verhandeln + Behandeln = Psychologisierung
menschlicher Leidenserfahrungen. Therapieerfahrungen bosnischer
Flüchtlinge in Berlin. Inauguraldissertation. Berlin: Institut für Europäische
Ethnologie, Philosophische Fakultät I, an der Humboldt-Universität zu
Berlin.
Wodak, Ruth, Rudolf de Cillia, Martin Reisigl, & Karin Liebhart. 2009. The
Discursive Construction of National Identity. Edinburgh: Edinburgh
University Press.
Wolfram, Walt. 1998. „Scrutinizing linguistic gratuity: Issues from the field.“ Journal
of Sociolinguistics 2 (2): 271–279.
Zlatanović, Sanja. 2010. „Transfer i kontratransfer u etnografskim istraživanjima.“
Glasnik Etnografskog instituta SANU 58 (1): 129–139.

Примљено / Received: 11. 04. 2018.
Прихваћено / Accepted: 30. 10. 2018.
Објављено
20.01.2030.
Како цитирати
MANDIĆ (SERBIA), Marija. 'Како су људи долазили у Берлин?' Личне мреже у дискурсу миграната бошњачке националности. Гласник Етнографског института САНУ, [S.l.], v. 66, n. 3, p. 547-580, jan. 2030. ISSN 2334-8259. Доступно на:
<https://www.ei.sanu.ac.rs/index.php/gei/article/view/764>.
Датум приступа: 26 apr. 2024
Секција
Тема броја