Локална заједница и етичко држављанство: неолибералне реконфигурације социјалне заштите

DOI: https://doi.org/10.2298/GEI1701081B УДК 342.724:352.07:364.69(497.6) Оригинални научни рад

  • Čarna Brković (Germany) GSOSES (Graduate School for East and Southeast European Studies), Regensburg
    carna.brkovic@ur.de

Сажетак

Овај рад испитује посљедице редефинисања држављанства као етичке категорије, до
којег је дошло током реформи социјалне заштите у Босни и Херцеговини (БиХ).
Етичко држављанство представља посебан начин дефинисања односа између државе и
индивидуе, односно посебну политику понашања која тежи ка томе да редефинише
држављане као моралне субјекте одговорне заједнице. Рад етнографски демонстрира
како је локална заједница, замишљена као скупина етичких актера, требало да преузме
на себе већи дио финансирања и организације социјалне заштите. Превођење
неолиберално-информисаних јавних политика под надзором међународне заједнице у
БиХ довело је до стварања амбивалентног окружења у коме није постојао „јасан
систем и модел” и у коме су лични односи добили посебан значај. Основни аргумент
овог рада јесте да везе, „штеле“ и сличне неформалне праксе не треба интерпретирати
као логичне стратегије које људи користе како би превазишли проблеме тржишта и
демократија „са грешком“. Везе и „штеле“ су постале изузетно важне за организацију
социјалне заштите управо зато што су неолибералне реформе оставиле
недефинисаним улоге, одговорности и процедуре заштите. Сама потреба да се
социјална заштита персонализује јесте саставни дио савремених, глобалних,
неолибералних идеја о односу државе и друштва, а везе и штела су омогућиле људима
да активно преговарају о улогама, одговорностистима и процедурама социјалне
заштите унутар својих локалних заједница.


Кључне ријечи: социјална заштита, локална заједница, етичко држављанство,
клијентелизам, везе, „штела“, Босна и Херцеговина.

Reference

Clarke, John. 2008. “Living with/in and without neo-liberalism.” Focaal 51: 135–
147.
Clarke, John, Dave Bainton, Noémi Lendvai, and Paul Stubbs. 2015. Making Policy
Move. Towards a politics of translation and assemblage. Bristol: Policy
Press.
Collier, J. Stephen. 2011. Post-Soviet Social. Neoliberalism, Social Modernity, Biopolitics.
Princeton and Oxford: Princeton University Press.
Deacon, Bob, Noemi Lendvai, and Paul Stubbs. 2007. “Social Policy and International
Interventions in South East Europe: conclusions.” In Social Policy
and International Interventions in South East Europe, eds. Bob Deacon
and Paul Stubbs, 221–242. Cheltenham: Edward Elgar.
Hering, Sabine, ed. 2009. Social care under state socialism (1945-1989). Ambitions,
ambiguities, and mismanagement. Opladen & Farmington Hills, MI:
Barbara Budrich Publishers.
Hickel, Jason. A Short History of Neoliberalism (and How We Can Fix It).
http://www.newleftproject.org/index.php/site/article_comments/a_short_hi
story_of_neoliberalism_and_how_we_can_fix_it (преузето 4. августа
2016.)
Hodges, Andrew. 2014. “The Scientific Community: Creating a Language to Deal
with the ‘Everyday Geopolitics’ of Neoliberal ‘Transition’ in Post-Socialist
Serbia.” Anthropology Matters 15 (1):91–113.
Ledeneva, Alena. 2011. “Open Secrets and Knowing Smiles.” East European Politics
and Societies 25 (4):720–736.
Lendvai, Noémi and Paul Stubbs. 2009. “Assemblages, Translation, and Intermediaries
in South East Europe. European Societies” 11 (5): 673–695.
Leskošek, Vesna. 2009. “Social Policy in Yugoslavia Between Socialism and Capitalism.”
In Social care under state socialism (1945-1989). Ambitions, ambiguities, and mismanagement, ed. Sabine Hering, 239-247. Opladen &
Farmington Hills, MI: Barbara Budrich Publishers.
Maglajlić-Holiček, Reima Ana, and Ešref Kenan Rašidagić. 2007. “Bosnia-
Herzegovina.” In Social Policy and International Interventions in South
East Europe, eds. Bob Deacon and Paul Stubbs, 149–166. Cheltenham:
Edward Elgar.
Montoya, Ainhoa. 2014. “Ethnographies of the Opportunities and Risks of Neoliberalisation.”
Anthropology Matters 15(1): 1–15.
Muehlebach, Andrea. 2012. The Moral Neoliberal. Welfare and Citizenship in Italy.
Chicago: The University of Chicago Press.
Ong, Aihwa. 2006. Neoliberalism as Exception: Mutations in Citizenship and Sovereignty.
Durham, NC: Duke University Press.
Petryna, Adriana. 2002. Life Exposed. Biological Citizenship after Chernobyl.
Princeton and Oxford: Princeton University Press.
Read, Rosie, and Tatjana Thelen. 2007. “Introduction: Social security and care after
socialism: Reconfigurations of public and private.” Focaal—European
Journal of Anthropology 50: 3–18.
Rose, Nikolas. 2000. “Community, Citizenship, and the Third Way.” American Behavioral
Scientist 43 (9): 1395–1411.
Stan, Sabina. 2012. “Neither commodities nor gifts: post-socialist informal exchanges
in the Romanian healthcare system.” Journal of Royal Anthropological
Institute 18 (1): 65–82.
Švenda Radeljak, Ksenija. 2006. „Časopis Socijalni rad - prvih 10 godina (1960-
1969).“ Ljetopis socijalnog rada 13(1): 115–132.
Ticktin, Miriam. 2011. Casualties of Care. Immigration and the Politics of Humanitarianism
in France. Berkeley: Berkeley: University of California
Press.
Zaviršek, Darja. 2008. “Engendering Social Work Education under State Socialism
in Yugoslavia.” British Journal of Social Work 38 (4): 734–750.
2011. Statistički godišnjak Republike Srpske. Banja Luka: Republički zavod za
statistiku Republike Srpske.

Примљено / Received: 19. 01. 2017.
Прихваћено / Accepted: 21. 03. 2017.
Објављено
20.08.2031.
Како цитирати
BRKOVIĆ (GERMANY), Čarna. Локална заједница и етичко држављанство: неолибералне реконфигурације социјалне заштите. Гласник Етнографског института САНУ, [S.l.], v. 65, n. 1, p. 81-96, aug. 2031. ISSN 2334-8259. Доступно на:
<https://www.ei.sanu.ac.rs/index.php/gei/article/view/73>.
Датум приступа: 28 mar. 2024
Секција
Тема броја