Development of Pastoral Economy in the 19th Century Serbian Village
DOI: https://doi.org/10.2298/GEI1801177S УДК 39:636"18"(497.11)
Abstract
The basic thesis we are trying to prove in this paper is that the development and
transformation of objects used for livestock breeding in Serbia in the 19th century represents
a paradigmatic example of the dynamics of the economic development of the country. We
believe that the gradual transition from animal husbandry as the dominant economic activity
to land cultivation was accompanied by changes that conditioned the appearance,
development and transformation of facilities for livestock breeding, gradually transforming
them from temporary to permanent buildings, thus influencing the transformation of material
culture.
Key words: rural economy, animal husbandry, animal breeding facilities, Serbia, 19th
century
References
Antonijević, Dragoslav. 2013. „Aleksinačko Pomoravlje“. U Aleksinačko
Pomoravlje, Banja i Golak: naselja, poreklo stanovništvo, običaji, prir.
Borislav Čeliković, 193−528. Beograd: Službeni glasnik.
„Dopisi o poljoprivredi našoj, Iz Kruševca.“ 1878. Težak, 30. novembar.
Dragić, Mihailo. 2010. „Gruža: antropogeografska ispitivanja“. U Gruža: naselja,
poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 7−246. Beograd:
Službeni glasnik.
Drobnjaković, Borivoje M. 2011. „Jasenica: antropogeografska ispitivanja“. U
Jasenica: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković,
7−240. Beograd: Službeni glasnik.
Đorđević, Tihomir R. 1912. „Ekonomija i evolucija naselja.“ Glasnik Srpskog
geografskog društva 1: 27–42.
Erdeljanović, Jovan. 2010. „Donje Dragačevo: antropološka proučavanja“. U
Dragačevo: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković,
7−250. Beograd: Službeni glasnik.
Erdeljanović, Jovan. 2011. „Etnološka građa o Šumadincima“. U Šumadija,
Šumadijska Kolubara: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav
Čeliković, 35−262. Beograd: Službeni glasnik.
Filipović, Milenko S. 2010. „Takovo“. U Takovo: naselja, poreklo stanovništva,
običaji, prir. Borislav Čeliković, 7−319. Beograd: Službeni glasnik.
Ig. 1891. „Opadanje stočarstva.“, Težak, 13. januar.
„Izveštaji o stanju letine u našoj otadžbini, Šabac 13. juna 1878.“ 1878. Težak, 15.
jula.
Ilić, Radomir M. 2011. „O ljubićskim selima: antropogeografska proučavanja“. U
Rudnički okrug, Rudnička Morava: naselja, poreklo stanovništva, običaji,
prir. Borislav Čeliković, 389−482. Beograd: Službeni glasnik.
Jovanović, Vladimir, Aleksandra Vuletić i Momir Samardžić. 2017. Naličja
modernizacije: srpska država i društvo u vreme sticanja nezavisnosti.
Beograd: Istorijski institut.
Jovanović, Kosta. 2010. „Gornje Dragačevo“, U Dragačevo: naselja, poreklo
stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 251−368. Beograd: Službeni
glasnik.
Jovanović, Kosta. 2012. „Negotinska Krajina i Ključ“. U Poreč, Krajina i Ključ:
naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 7−406.
Beograd: Službeni glasnik.
Jovanović, L. R. 1873. „Držanje i nega naše domaće stoke.“ Težak, 15. mart.
Jovanović, Ljubomir. 2012. „Mlava: antropogeografska proučavanja“. U Mlava,
Homolje, Zvižd: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav
Čeliković, 7−232. Beograd: Službeni glasnik.
Lazić, Antonije. 2012. „Priroda i privredni izvori Homolja“. U Mlava, Homolje,
Zvižd: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković,
241−269. Beograd: Službeni glasnik.
Mijatović, Stanoje M. 2012a. „Belica“. U Jagodinski okrug, Belica: naselja,
poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 265−479. Beograd:
Službeni glasnik.
Mijatović, Stanoje M. 2012b. „Resava“. U Pomoravlje Velike Morave, Resava,
Kučaj: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković,
341−516. Beograd: Službeni glasnik.
Miladinović, Mihailo J. 2012. „Požarevačka Morava“. U Pomoravlje Velike
Morave, Resava, Kučaj: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir.
Borislav Čeliković, 7−226. Beograd: Službeni glasnik.
Milosavljević, Sava M. „Srpski narodni običaji iz sreza Homoljskog“. U Mlava,
Homolje, Zvižd: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav
Čeliković, 397−848. Beograd: Službeni glasnik.
Miljković Katić, Bojana. 2014. Poljoprivreda Kneževine Srbije (1834−1867).
Beograd: Istorijski institut.
Nikolić, Rista T. 2011. „Okolina Beograda: antropogeografska ispitivanja“. U
Okolina Beograda i Smedereva: naselja, poreklo stanovništva, običaji,
prir. Borislav Čeliković, 7−230. Beograd: Službeni glasnik.
Nikolić-Stojančević, Vidosava. 2011. „Rađevina i Jadar u neobjavljenim
rukopisima Cvijićevih saradnika“. U Srednje Podrinje, Jadar i Rađevina:
naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 219−444.
Beograd: Službeni glasnik.
Pavlović, Jeremija M. 2011. „Život i običaji narodni u kragujevačkoj Jasenici u
Šumadiji“. U Jasenica: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir.
Borislav Čeliković, 275−556. Beograd: Službeni glasnik.
Pavlović, Ljubomir. 2011. „Kolubara i Podgorina: antropogeografska promatranja“.
U Kolubara i Podgorina: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir.
Borislav Čeliković, 7−771. Beograd: Službeni glasnik.
Petrović, Petar Ž. 2010. „Život i običaji narodni u Gruži“. U Gruža: naselja,
poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 247−834. Beograd:
Službeni glasnik.
Radivojević, Todor. 2010. „Lepenica: antropogeografska istraživanja“. U Lepenica:
naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 7−392.
Beograd: Službeni glasnik.
Rakić, Miloje T. 2010. „Kačer: antropogeografska proučavanja“. U Kačer: naselja,
poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 7−138. Beograd:
Službeni glasnik.
Svetislav, 1885. „Zimnje hranenje stoke.“ Težak, novembar.
Stanojević, Marinko T. 2012a. „Timok“. U Timok, Zaglavak, Budžak, Svrljig:
naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 9−164.
Beograd: Službeni glasnik.
Stanojević, Marinko T. 2012b. „Zaglavak“. U Timok, Zaglavak, Budžak, Svrljig:
naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 165−365.
Beograd: Službeni glasnik.
Šokorac, Živko. 1876. „Na što se valja obzirati pri podizanju staja za domaću
stoku.“ Težak, 29. februar.
Vujadinović, Stevan. 2012. „Naselja u slivu Peka: antropogeografska ispitivanja“.
U Mlava, Homolje, Zvižd: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir.
Borislav Čeliković, 345−396. Beograd: Službeni glasnik.
Vukosavljević, Sreten. 2012. Istorija seljačkog društva. 2. Beograd: Službeni
glasnik.
Примљено / Received: 05. 02. 2018.
Прихваћено / Accepted: 11. 04. 2018.
Pomoravlje, Banja i Golak: naselja, poreklo stanovništvo, običaji, prir.
Borislav Čeliković, 193−528. Beograd: Službeni glasnik.
„Dopisi o poljoprivredi našoj, Iz Kruševca.“ 1878. Težak, 30. novembar.
Dragić, Mihailo. 2010. „Gruža: antropogeografska ispitivanja“. U Gruža: naselja,
poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 7−246. Beograd:
Službeni glasnik.
Drobnjaković, Borivoje M. 2011. „Jasenica: antropogeografska ispitivanja“. U
Jasenica: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković,
7−240. Beograd: Službeni glasnik.
Đorđević, Tihomir R. 1912. „Ekonomija i evolucija naselja.“ Glasnik Srpskog
geografskog društva 1: 27–42.
Erdeljanović, Jovan. 2010. „Donje Dragačevo: antropološka proučavanja“. U
Dragačevo: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković,
7−250. Beograd: Službeni glasnik.
Erdeljanović, Jovan. 2011. „Etnološka građa o Šumadincima“. U Šumadija,
Šumadijska Kolubara: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav
Čeliković, 35−262. Beograd: Službeni glasnik.
Filipović, Milenko S. 2010. „Takovo“. U Takovo: naselja, poreklo stanovništva,
običaji, prir. Borislav Čeliković, 7−319. Beograd: Službeni glasnik.
Ig. 1891. „Opadanje stočarstva.“, Težak, 13. januar.
„Izveštaji o stanju letine u našoj otadžbini, Šabac 13. juna 1878.“ 1878. Težak, 15.
jula.
Ilić, Radomir M. 2011. „O ljubićskim selima: antropogeografska proučavanja“. U
Rudnički okrug, Rudnička Morava: naselja, poreklo stanovništva, običaji,
prir. Borislav Čeliković, 389−482. Beograd: Službeni glasnik.
Jovanović, Vladimir, Aleksandra Vuletić i Momir Samardžić. 2017. Naličja
modernizacije: srpska država i društvo u vreme sticanja nezavisnosti.
Beograd: Istorijski institut.
Jovanović, Kosta. 2010. „Gornje Dragačevo“, U Dragačevo: naselja, poreklo
stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 251−368. Beograd: Službeni
glasnik.
Jovanović, Kosta. 2012. „Negotinska Krajina i Ključ“. U Poreč, Krajina i Ključ:
naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 7−406.
Beograd: Službeni glasnik.
Jovanović, L. R. 1873. „Držanje i nega naše domaće stoke.“ Težak, 15. mart.
Jovanović, Ljubomir. 2012. „Mlava: antropogeografska proučavanja“. U Mlava,
Homolje, Zvižd: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav
Čeliković, 7−232. Beograd: Službeni glasnik.
Lazić, Antonije. 2012. „Priroda i privredni izvori Homolja“. U Mlava, Homolje,
Zvižd: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković,
241−269. Beograd: Službeni glasnik.
Mijatović, Stanoje M. 2012a. „Belica“. U Jagodinski okrug, Belica: naselja,
poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 265−479. Beograd:
Službeni glasnik.
Mijatović, Stanoje M. 2012b. „Resava“. U Pomoravlje Velike Morave, Resava,
Kučaj: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković,
341−516. Beograd: Službeni glasnik.
Miladinović, Mihailo J. 2012. „Požarevačka Morava“. U Pomoravlje Velike
Morave, Resava, Kučaj: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir.
Borislav Čeliković, 7−226. Beograd: Službeni glasnik.
Milosavljević, Sava M. „Srpski narodni običaji iz sreza Homoljskog“. U Mlava,
Homolje, Zvižd: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav
Čeliković, 397−848. Beograd: Službeni glasnik.
Miljković Katić, Bojana. 2014. Poljoprivreda Kneževine Srbije (1834−1867).
Beograd: Istorijski institut.
Nikolić, Rista T. 2011. „Okolina Beograda: antropogeografska ispitivanja“. U
Okolina Beograda i Smedereva: naselja, poreklo stanovništva, običaji,
prir. Borislav Čeliković, 7−230. Beograd: Službeni glasnik.
Nikolić-Stojančević, Vidosava. 2011. „Rađevina i Jadar u neobjavljenim
rukopisima Cvijićevih saradnika“. U Srednje Podrinje, Jadar i Rađevina:
naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 219−444.
Beograd: Službeni glasnik.
Pavlović, Jeremija M. 2011. „Život i običaji narodni u kragujevačkoj Jasenici u
Šumadiji“. U Jasenica: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir.
Borislav Čeliković, 275−556. Beograd: Službeni glasnik.
Pavlović, Ljubomir. 2011. „Kolubara i Podgorina: antropogeografska promatranja“.
U Kolubara i Podgorina: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir.
Borislav Čeliković, 7−771. Beograd: Službeni glasnik.
Petrović, Petar Ž. 2010. „Život i običaji narodni u Gruži“. U Gruža: naselja,
poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 247−834. Beograd:
Službeni glasnik.
Radivojević, Todor. 2010. „Lepenica: antropogeografska istraživanja“. U Lepenica:
naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 7−392.
Beograd: Službeni glasnik.
Rakić, Miloje T. 2010. „Kačer: antropogeografska proučavanja“. U Kačer: naselja,
poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 7−138. Beograd:
Službeni glasnik.
Svetislav, 1885. „Zimnje hranenje stoke.“ Težak, novembar.
Stanojević, Marinko T. 2012a. „Timok“. U Timok, Zaglavak, Budžak, Svrljig:
naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 9−164.
Beograd: Službeni glasnik.
Stanojević, Marinko T. 2012b. „Zaglavak“. U Timok, Zaglavak, Budžak, Svrljig:
naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 165−365.
Beograd: Službeni glasnik.
Šokorac, Živko. 1876. „Na što se valja obzirati pri podizanju staja za domaću
stoku.“ Težak, 29. februar.
Vujadinović, Stevan. 2012. „Naselja u slivu Peka: antropogeografska ispitivanja“.
U Mlava, Homolje, Zvižd: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir.
Borislav Čeliković, 345−396. Beograd: Službeni glasnik.
Vukosavljević, Sreten. 2012. Istorija seljačkog društva. 2. Beograd: Službeni
glasnik.
Примљено / Received: 05. 02. 2018.
Прихваћено / Accepted: 11. 04. 2018.
Published
30.05.2018.
How to Cite
SAMARDŽIĆ (SERBIA), Momir; BEŠLIN (SERBIA), Milivoj.
Development of Pastoral Economy in the 19th Century Serbian Village.
Bulletin of the Institute of Ethnography SASA, [S.l.], v. 66, n. 1, p. 177-192, may 2018.
ISSN 2334-8259.
Available at: <https://www.ei.sanu.ac.rs/index.php/gei/article/view/275>. Date accessed: 28 nov. 2025.
Section
Varia
