Развој сточарске привреде на српском селу у 19. веку
DOI: https://doi.org/10.2298/GEI1801177S УДК 39:636"18"(497.11)
Сажетак
Основна хипотеза коју настојимо да докажемо у раду јесте да развој и трансформација
објеката који су коришћени у Србији у 19. веку за држање стоке, представљају одраз
динамике привредног развоја државе. Сматрамо да је постепени прелазак са
сточарства на земљорадњу као доминантну привредну грану био праћен променама
које су, уз подразумевајућу регионалну различитост, условиле појаву, изглед, развој и
трансформацију објеката за држање стоке, претварајући их од привремених у трајне
објекте.
Кључне речи: сеоска привреда, сточарство, објекти за узгој стоке, Србија, 19. век
Reference
Antonijević, Dragoslav. 2013. „Aleksinačko Pomoravlje“. U Aleksinačko
Pomoravlje, Banja i Golak: naselja, poreklo stanovništvo, običaji, prir.
Borislav Čeliković, 193−528. Beograd: Službeni glasnik.
„Dopisi o poljoprivredi našoj, Iz Kruševca.“ 1878. Težak, 30. novembar.
Dragić, Mihailo. 2010. „Gruža: antropogeografska ispitivanja“. U Gruža: naselja,
poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 7−246. Beograd:
Službeni glasnik.
Drobnjaković, Borivoje M. 2011. „Jasenica: antropogeografska ispitivanja“. U
Jasenica: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković,
7−240. Beograd: Službeni glasnik.
Đorđević, Tihomir R. 1912. „Ekonomija i evolucija naselja.“ Glasnik Srpskog
geografskog društva 1: 27–42.
Erdeljanović, Jovan. 2010. „Donje Dragačevo: antropološka proučavanja“. U
Dragačevo: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković,
7−250. Beograd: Službeni glasnik.
Erdeljanović, Jovan. 2011. „Etnološka građa o Šumadincima“. U Šumadija,
Šumadijska Kolubara: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav
Čeliković, 35−262. Beograd: Službeni glasnik.
Filipović, Milenko S. 2010. „Takovo“. U Takovo: naselja, poreklo stanovništva,
običaji, prir. Borislav Čeliković, 7−319. Beograd: Službeni glasnik.
Ig. 1891. „Opadanje stočarstva.“, Težak, 13. januar.
„Izveštaji o stanju letine u našoj otadžbini, Šabac 13. juna 1878.“ 1878. Težak, 15.
jula.
Ilić, Radomir M. 2011. „O ljubićskim selima: antropogeografska proučavanja“. U
Rudnički okrug, Rudnička Morava: naselja, poreklo stanovništva, običaji,
prir. Borislav Čeliković, 389−482. Beograd: Službeni glasnik.
Jovanović, Vladimir, Aleksandra Vuletić i Momir Samardžić. 2017. Naličja
modernizacije: srpska država i društvo u vreme sticanja nezavisnosti.
Beograd: Istorijski institut.
Jovanović, Kosta. 2010. „Gornje Dragačevo“, U Dragačevo: naselja, poreklo
stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 251−368. Beograd: Službeni
glasnik.
Jovanović, Kosta. 2012. „Negotinska Krajina i Ključ“. U Poreč, Krajina i Ključ:
naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 7−406.
Beograd: Službeni glasnik.
Jovanović, L. R. 1873. „Držanje i nega naše domaće stoke.“ Težak, 15. mart.
Jovanović, Ljubomir. 2012. „Mlava: antropogeografska proučavanja“. U Mlava,
Homolje, Zvižd: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav
Čeliković, 7−232. Beograd: Službeni glasnik.
Lazić, Antonije. 2012. „Priroda i privredni izvori Homolja“. U Mlava, Homolje,
Zvižd: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković,
241−269. Beograd: Službeni glasnik.
Mijatović, Stanoje M. 2012a. „Belica“. U Jagodinski okrug, Belica: naselja,
poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 265−479. Beograd:
Službeni glasnik.
Mijatović, Stanoje M. 2012b. „Resava“. U Pomoravlje Velike Morave, Resava,
Kučaj: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković,
341−516. Beograd: Službeni glasnik.
Miladinović, Mihailo J. 2012. „Požarevačka Morava“. U Pomoravlje Velike
Morave, Resava, Kučaj: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir.
Borislav Čeliković, 7−226. Beograd: Službeni glasnik.
Milosavljević, Sava M. „Srpski narodni običaji iz sreza Homoljskog“. U Mlava,
Homolje, Zvižd: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav
Čeliković, 397−848. Beograd: Službeni glasnik.
Miljković Katić, Bojana. 2014. Poljoprivreda Kneževine Srbije (1834−1867).
Beograd: Istorijski institut.
Nikolić, Rista T. 2011. „Okolina Beograda: antropogeografska ispitivanja“. U
Okolina Beograda i Smedereva: naselja, poreklo stanovništva, običaji,
prir. Borislav Čeliković, 7−230. Beograd: Službeni glasnik.
Nikolić-Stojančević, Vidosava. 2011. „Rađevina i Jadar u neobjavljenim
rukopisima Cvijićevih saradnika“. U Srednje Podrinje, Jadar i Rađevina:
naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 219−444.
Beograd: Službeni glasnik.
Pavlović, Jeremija M. 2011. „Život i običaji narodni u kragujevačkoj Jasenici u
Šumadiji“. U Jasenica: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir.
Borislav Čeliković, 275−556. Beograd: Službeni glasnik.
Pavlović, Ljubomir. 2011. „Kolubara i Podgorina: antropogeografska promatranja“.
U Kolubara i Podgorina: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir.
Borislav Čeliković, 7−771. Beograd: Službeni glasnik.
Petrović, Petar Ž. 2010. „Život i običaji narodni u Gruži“. U Gruža: naselja,
poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 247−834. Beograd:
Službeni glasnik.
Radivojević, Todor. 2010. „Lepenica: antropogeografska istraživanja“. U Lepenica:
naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 7−392.
Beograd: Službeni glasnik.
Rakić, Miloje T. 2010. „Kačer: antropogeografska proučavanja“. U Kačer: naselja,
poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 7−138. Beograd:
Službeni glasnik.
Svetislav, 1885. „Zimnje hranenje stoke.“ Težak, novembar.
Stanojević, Marinko T. 2012a. „Timok“. U Timok, Zaglavak, Budžak, Svrljig:
naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 9−164.
Beograd: Službeni glasnik.
Stanojević, Marinko T. 2012b. „Zaglavak“. U Timok, Zaglavak, Budžak, Svrljig:
naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 165−365.
Beograd: Službeni glasnik.
Šokorac, Živko. 1876. „Na što se valja obzirati pri podizanju staja za domaću
stoku.“ Težak, 29. februar.
Vujadinović, Stevan. 2012. „Naselja u slivu Peka: antropogeografska ispitivanja“.
U Mlava, Homolje, Zvižd: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir.
Borislav Čeliković, 345−396. Beograd: Službeni glasnik.
Vukosavljević, Sreten. 2012. Istorija seljačkog društva. 2. Beograd: Službeni
glasnik.
Примљено / Received: 05. 02. 2018.
Прихваћено / Accepted: 11. 04. 2018.
Pomoravlje, Banja i Golak: naselja, poreklo stanovništvo, običaji, prir.
Borislav Čeliković, 193−528. Beograd: Službeni glasnik.
„Dopisi o poljoprivredi našoj, Iz Kruševca.“ 1878. Težak, 30. novembar.
Dragić, Mihailo. 2010. „Gruža: antropogeografska ispitivanja“. U Gruža: naselja,
poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 7−246. Beograd:
Službeni glasnik.
Drobnjaković, Borivoje M. 2011. „Jasenica: antropogeografska ispitivanja“. U
Jasenica: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković,
7−240. Beograd: Službeni glasnik.
Đorđević, Tihomir R. 1912. „Ekonomija i evolucija naselja.“ Glasnik Srpskog
geografskog društva 1: 27–42.
Erdeljanović, Jovan. 2010. „Donje Dragačevo: antropološka proučavanja“. U
Dragačevo: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković,
7−250. Beograd: Službeni glasnik.
Erdeljanović, Jovan. 2011. „Etnološka građa o Šumadincima“. U Šumadija,
Šumadijska Kolubara: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav
Čeliković, 35−262. Beograd: Službeni glasnik.
Filipović, Milenko S. 2010. „Takovo“. U Takovo: naselja, poreklo stanovništva,
običaji, prir. Borislav Čeliković, 7−319. Beograd: Službeni glasnik.
Ig. 1891. „Opadanje stočarstva.“, Težak, 13. januar.
„Izveštaji o stanju letine u našoj otadžbini, Šabac 13. juna 1878.“ 1878. Težak, 15.
jula.
Ilić, Radomir M. 2011. „O ljubićskim selima: antropogeografska proučavanja“. U
Rudnički okrug, Rudnička Morava: naselja, poreklo stanovništva, običaji,
prir. Borislav Čeliković, 389−482. Beograd: Službeni glasnik.
Jovanović, Vladimir, Aleksandra Vuletić i Momir Samardžić. 2017. Naličja
modernizacije: srpska država i društvo u vreme sticanja nezavisnosti.
Beograd: Istorijski institut.
Jovanović, Kosta. 2010. „Gornje Dragačevo“, U Dragačevo: naselja, poreklo
stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 251−368. Beograd: Službeni
glasnik.
Jovanović, Kosta. 2012. „Negotinska Krajina i Ključ“. U Poreč, Krajina i Ključ:
naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 7−406.
Beograd: Službeni glasnik.
Jovanović, L. R. 1873. „Držanje i nega naše domaće stoke.“ Težak, 15. mart.
Jovanović, Ljubomir. 2012. „Mlava: antropogeografska proučavanja“. U Mlava,
Homolje, Zvižd: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav
Čeliković, 7−232. Beograd: Službeni glasnik.
Lazić, Antonije. 2012. „Priroda i privredni izvori Homolja“. U Mlava, Homolje,
Zvižd: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković,
241−269. Beograd: Službeni glasnik.
Mijatović, Stanoje M. 2012a. „Belica“. U Jagodinski okrug, Belica: naselja,
poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 265−479. Beograd:
Službeni glasnik.
Mijatović, Stanoje M. 2012b. „Resava“. U Pomoravlje Velike Morave, Resava,
Kučaj: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković,
341−516. Beograd: Službeni glasnik.
Miladinović, Mihailo J. 2012. „Požarevačka Morava“. U Pomoravlje Velike
Morave, Resava, Kučaj: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir.
Borislav Čeliković, 7−226. Beograd: Službeni glasnik.
Milosavljević, Sava M. „Srpski narodni običaji iz sreza Homoljskog“. U Mlava,
Homolje, Zvižd: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav
Čeliković, 397−848. Beograd: Službeni glasnik.
Miljković Katić, Bojana. 2014. Poljoprivreda Kneževine Srbije (1834−1867).
Beograd: Istorijski institut.
Nikolić, Rista T. 2011. „Okolina Beograda: antropogeografska ispitivanja“. U
Okolina Beograda i Smedereva: naselja, poreklo stanovništva, običaji,
prir. Borislav Čeliković, 7−230. Beograd: Službeni glasnik.
Nikolić-Stojančević, Vidosava. 2011. „Rađevina i Jadar u neobjavljenim
rukopisima Cvijićevih saradnika“. U Srednje Podrinje, Jadar i Rađevina:
naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 219−444.
Beograd: Službeni glasnik.
Pavlović, Jeremija M. 2011. „Život i običaji narodni u kragujevačkoj Jasenici u
Šumadiji“. U Jasenica: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir.
Borislav Čeliković, 275−556. Beograd: Službeni glasnik.
Pavlović, Ljubomir. 2011. „Kolubara i Podgorina: antropogeografska promatranja“.
U Kolubara i Podgorina: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir.
Borislav Čeliković, 7−771. Beograd: Službeni glasnik.
Petrović, Petar Ž. 2010. „Život i običaji narodni u Gruži“. U Gruža: naselja,
poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 247−834. Beograd:
Službeni glasnik.
Radivojević, Todor. 2010. „Lepenica: antropogeografska istraživanja“. U Lepenica:
naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 7−392.
Beograd: Službeni glasnik.
Rakić, Miloje T. 2010. „Kačer: antropogeografska proučavanja“. U Kačer: naselja,
poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 7−138. Beograd:
Službeni glasnik.
Svetislav, 1885. „Zimnje hranenje stoke.“ Težak, novembar.
Stanojević, Marinko T. 2012a. „Timok“. U Timok, Zaglavak, Budžak, Svrljig:
naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 9−164.
Beograd: Službeni glasnik.
Stanojević, Marinko T. 2012b. „Zaglavak“. U Timok, Zaglavak, Budžak, Svrljig:
naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir. Borislav Čeliković, 165−365.
Beograd: Službeni glasnik.
Šokorac, Živko. 1876. „Na što se valja obzirati pri podizanju staja za domaću
stoku.“ Težak, 29. februar.
Vujadinović, Stevan. 2012. „Naselja u slivu Peka: antropogeografska ispitivanja“.
U Mlava, Homolje, Zvižd: naselja, poreklo stanovništva, običaji, prir.
Borislav Čeliković, 345−396. Beograd: Službeni glasnik.
Vukosavljević, Sreten. 2012. Istorija seljačkog društva. 2. Beograd: Službeni
glasnik.
Примљено / Received: 05. 02. 2018.
Прихваћено / Accepted: 11. 04. 2018.
Објављено
30.05.2018.
Како цитирати
SAMARDŽIĆ (SERBIA), Momir; BEŠLIN (SERBIA), Milivoj.
Развој сточарске привреде на српском селу у 19. веку.
Гласник Етнографског института САНУ, [S.l.], v. 66, n. 1, p. 177-192, may 2018.
ISSN 2334-8259.
Доступно на:
<https://www.ei.sanu.ac.rs/index.php/gei/article/view/275>.
Датум приступа: 19 apr. 2024
<https://www.ei.sanu.ac.rs/index.php/gei/article/view/275>.
Датум приступа: 19 apr. 2024
Секција
Varia
