„I do Islanda su stigli“ – ekonomska i politička migracija Goranaca iz Gore
DOI: 10.2298/GEI1503565D;UDC:314.7(497):32:33
Сажетак
Migracije iz Gore su takoreći uvek bile podstaknute izvesnom ekonomskom i političkom situacijom, kako u Gori tako i u regionu. One postaju intenzivnije usled
ekonomske krize devedesetih godina 20. veka i politič kih promena na Kosovu tokom i nakon 1999. godine. U radu se razmatra pitanje uticaja ekonomske i političke krize u Srbiji i na Kosovu krajem 20. i na početku 21. veka na migracije pripadnika goranske zajednice iz Gore. U tekstu se takođe postavlja pitanje uticaja migracija na promene u kulturnoj praksi pripadnika prve i druge generacije Goranaca u Beogradu.
Ključne reči: Gora, Goran(c)i, kriza, migracije, kulturna praksa, Beograd
Reference
Antonijević, Dragana. 2013. Stranac ovde, stranac tamo. Antropološko istraživanje kulturnog identiteta gasterbajtera. Etnološka biblioteka knj. 75. Beograd: Srpski genealoški centar.
Ahmetović, Behadin. 2000. „Samostalna opština Gora, potvrda samosvojnosti i osnova za očuvanje entiteta i identiteta Goranaca.“ Goranci, Muslimani i Turci u Šarplaninskim župama Srbije. Problemi sadašnjih uslova života i opstanka (ur. M. Bursać).
Zbornik radova Geografskog instituta “Jovan Cvijić” 50: 55–57.
Bielenin-Lenczowske, Karolina. 2010. „Different Models of Labour Migration in Contemporary Macedonia – or What Does pečalba Mean Today?“ Migration in, from, and to Southeastern Europe, Part 2, Ways and Strategies of Migrating. Ethnologia Balkanica 14: 11–26.
Brettell, B. Caroline and Hollifield, F. James (ed.). 2000. „Migration Theory. Talking across Disciplines.“ Migration Theory. Thalking across Disciplines. 1–26 str. New York and London: Routledge.
Brettell, B. Caroline. 2000. „Theorizing Migration in Anthropology. The Social Construction of Networks, Identities, Communities, and Globalscapes.“ Migration Theory. Thalking across Disciplines. 97–136 str. New York and London: Routledge.
Dalifi, Mesip. 2000. „Aktuelni problemi školskog sistema u opštini Gora po dolasku snaga KFOR-a.“ Goranci, Muslimani i Turci u Šarplaninskim župama Srbije. Problemi sadašnjih uslova života i opstanka (ur. M. Bursać). Zbornik radova Geografskog instituta “Jovan Cvijić” 50: 63–66.
Derans, Žan-Arno and Loran Žeslen. 2011. Putovanje u zemlju Goranaca. Balkan, početak XXI veka. Beograd: Medijska knjižara KRUG.
Divac, Zorica. 1995. „Svadbeni običaji u Sredačkoj župi i Gori“. Šarplaninske župe Gora, Opolje i Sredska. Antropogeografsko-etnološke, demografske, sociološke i kulturološke karakteristike. Knj. 40/II. Beograd: Geografski institut „Jovan Cvijić“ SANU. str. 195–202.
Đorđević Crnobrnja, Jadranka. 2014. (а) „‘A zboriš našinski?’ – o upotrebi goranskog govora u Beogradu.“ Antropologija 2014 (2): 101–116.
Đorđević Crnobrnja, Jadranka. 2014. (b) „‘Opšta mesta sećanja’ u okviru ličnog sećanja – na primeru svadbe u Gori.“ Glasnik Etnografskog instituta SANU LXII (1): 261–273.
Đorđević Crnobrnja, Jadranka, Krel, Aleksandar. 2014. „‘Internacionalizacija’ličnih imena: Goranaci u Beogradu i Nemaci u Vojvodini.“ Etnoantropološki problemi, н. с. год. 9 (св. 3): 765–778.
Djorjdevic Crnobrnja, Jadranka. 2015. Crisis, migrations, culture – on the influence of the economic and political crisis on migration patterns of Gorani people and changes to their culture. (у штампи)
Erdei, Ildiko. 2010. „Migrants of the Future – Serbian Youth between Imaginary and Real Migration.„ Migration in, from, and to Southeastern Europe, Part 2, Ways and Strategies of Migrating. Ethnologia Balkanica vol. 14: 109–128,
Hasani, Harun. 1995. „Migracije stanovništva Gore“. Šarplaninske župe Gora, Opolje i Sredska, Antropogeografsko-etnološke, demografske, sociološke i kulturološke karakteristike. Knj. 40/II. Beograd: Geografski institut „Jovan Cvijić“ SANU. Str. 149–166.
Hasani, Harun. 2000. “Migracije stanovništva šarplaninske župe Gora“. Goranci, Muslimani i Turci u Šarplaninskim župama Srbije, Problemi sadašnjih uslova života i opstanka. Knj. 50. Beograd: Geografski institut „Jovan Cvijić“ SANU. Str. 33–45.
Hasani, Harun. 2011. „Goranies: A respected minority in Serbia, A persecuted minority in present-day Kosovo.“ Minorities in the Balkans. State policy and interethnic relations (1804-2004) (ed. Bataković D.). Special editions 111. Belgrade: Institute for Balkan Studies of the Serbian Academy of Science and Arts. Str. 311–322.
Hasani,Suzana. 2003. Etnološke karakteristike Šarplaninske Župe Gora. Diplomski rad. Odeljenje za etnologiju i antropologiju Filozofskog fakulteta u Beogradu.
Hristov, Petko. 2008. „Trans-border Exchange of Seasonal Workers in the Central Regions of the Balkans (19th – 20th Century).“ Ethnologia Balkanica 12: 215–230.
Hristov, Petko. 2012. „Balkan Gurbet: History, Traditional Patterns and Cultural Dimensions.“ U: Sikimić, B., P. Hristov and B. Golubović (Eds.) Labour Migrations in the Balkans. Studies on Language and Culture in Central and Eastern Europe (SLCCEE), Band 18:11–26. München-Berlin: VerlagOttoSagner.
Idrizi Aljabak, Sadik. 2015. Gora – jedan pogled unazad. www.mlicanin.weebly.com/istorija-gore.html (preuzeto 9.1.2015).
Josipović, Damir. 2013. „Psevdoprostovoljne migracije: primer sistema notranjih migracij v nekdanji Jugoslaviji.“ U: Ars&Humanitas: Revija za umetnost in humanistiko. Letnik 7, Št. 2 (2013): 71–85.
Lucassen, Leo. 2009. „Towards a Comparative History of Migration and Membership in Southeast Europe (1500-1900).“ U: Migration in, from, and to Southeastern Europe, Part 1: Historical and Cultural Aspects. Ethnologia Balkanica 13: 11–41.
Mindak-Zawadzka, Jolanta. 2007. „Gorani–„Local“ People?“ In: Nationalities affairs 31: 213–225.
Mladenović, Radivoje. 2001. Govor Šarplaninske župe Gora. Srpski dijalektološki zbornikXLVIII. Beograd: Srpska akademija nauka i umetnosti i Institut za srpski jezik SANU
Nikolić, Desanka. 1995. „Etnokulturni stereotipi stanovnika Gore i Sredačke župe“. Šarplaninske župe Gora, Opolje i Sredska, Antropogeografsko-etnološke, demografske, sociološke i kulturološke karakteristike. Knj. 40/II. Beograd: Geografski institut „Jovan Cvijić“ SANU. Str. 169–174.
Radović, Srđan. 2009. Slike Evrope. Istraživanje predstava o Evropi i Srbiji na početku XXI veka. Posebna izdanja Etnografskog instituta SANU knj. 67. Beograd: Etnografski institut SANU.
Roth, Klaus and Brunnbauer, Ulf. 2009. „Editorial.” In: Migration in, from, and to Southeastern Europe, Part 1: Historical and Cultural Aspects. Ethnologia Balkanica 13: 5–6.
Schmidinger, Thomas. 2013. Gora: Slawischsprachige Muslime zwischen Kosovo, Albanien, Mazedonien und Diaspora. http://www.amazon.de/Gora-Slawischsprachige-zwischen-Albanien-Mazedonien/dp/3944690044
Thoma, Dimitra. 2010. „Understanding Migrants Experiences of Social Exclusion and Inclusion: the Case of Bulgarian Immigrants in Greece.” U: Migration in, from, and to Southeastern Europe, Part 2, Ways and Strategies of Migrating. Ethnologia Balkanica 14: 27–47.
Vait, Ibro. 2000. „Goranci u svetlu razgovora u Rambujeu”. Goranci, Muslimani i Turci u Šarplaninskim župama Srbije. Problemi sadašnjih uslova života i opstanka (ur. M. Bursać). Zbornik radova Geografskog instituta “Jovan Cvijić” 50: 45–48.
Žikić, Bojan. 2013. Slike u izlogu. Kulturne predstave o Evropskoj uniji kao sredstvo opisivanja paralelne stvarnosti stanju u Srbiji 1991–2011. Etnološka biblioteka knj. 70. Beograd: Srpski genealoški centar i Odeljenje za Etnologiju i antropologiju Filozofskog fakulteta u Beogradu.
Ahmetović, Behadin. 2000. „Samostalna opština Gora, potvrda samosvojnosti i osnova za očuvanje entiteta i identiteta Goranaca.“ Goranci, Muslimani i Turci u Šarplaninskim župama Srbije. Problemi sadašnjih uslova života i opstanka (ur. M. Bursać).
Zbornik radova Geografskog instituta “Jovan Cvijić” 50: 55–57.
Bielenin-Lenczowske, Karolina. 2010. „Different Models of Labour Migration in Contemporary Macedonia – or What Does pečalba Mean Today?“ Migration in, from, and to Southeastern Europe, Part 2, Ways and Strategies of Migrating. Ethnologia Balkanica 14: 11–26.
Brettell, B. Caroline and Hollifield, F. James (ed.). 2000. „Migration Theory. Talking across Disciplines.“ Migration Theory. Thalking across Disciplines. 1–26 str. New York and London: Routledge.
Brettell, B. Caroline. 2000. „Theorizing Migration in Anthropology. The Social Construction of Networks, Identities, Communities, and Globalscapes.“ Migration Theory. Thalking across Disciplines. 97–136 str. New York and London: Routledge.
Dalifi, Mesip. 2000. „Aktuelni problemi školskog sistema u opštini Gora po dolasku snaga KFOR-a.“ Goranci, Muslimani i Turci u Šarplaninskim župama Srbije. Problemi sadašnjih uslova života i opstanka (ur. M. Bursać). Zbornik radova Geografskog instituta “Jovan Cvijić” 50: 63–66.
Derans, Žan-Arno and Loran Žeslen. 2011. Putovanje u zemlju Goranaca. Balkan, početak XXI veka. Beograd: Medijska knjižara KRUG.
Divac, Zorica. 1995. „Svadbeni običaji u Sredačkoj župi i Gori“. Šarplaninske župe Gora, Opolje i Sredska. Antropogeografsko-etnološke, demografske, sociološke i kulturološke karakteristike. Knj. 40/II. Beograd: Geografski institut „Jovan Cvijić“ SANU. str. 195–202.
Đorđević Crnobrnja, Jadranka. 2014. (а) „‘A zboriš našinski?’ – o upotrebi goranskog govora u Beogradu.“ Antropologija 2014 (2): 101–116.
Đorđević Crnobrnja, Jadranka. 2014. (b) „‘Opšta mesta sećanja’ u okviru ličnog sećanja – na primeru svadbe u Gori.“ Glasnik Etnografskog instituta SANU LXII (1): 261–273.
Đorđević Crnobrnja, Jadranka, Krel, Aleksandar. 2014. „‘Internacionalizacija’ličnih imena: Goranaci u Beogradu i Nemaci u Vojvodini.“ Etnoantropološki problemi, н. с. год. 9 (св. 3): 765–778.
Djorjdevic Crnobrnja, Jadranka. 2015. Crisis, migrations, culture – on the influence of the economic and political crisis on migration patterns of Gorani people and changes to their culture. (у штампи)
Erdei, Ildiko. 2010. „Migrants of the Future – Serbian Youth between Imaginary and Real Migration.„ Migration in, from, and to Southeastern Europe, Part 2, Ways and Strategies of Migrating. Ethnologia Balkanica vol. 14: 109–128,
Hasani, Harun. 1995. „Migracije stanovništva Gore“. Šarplaninske župe Gora, Opolje i Sredska, Antropogeografsko-etnološke, demografske, sociološke i kulturološke karakteristike. Knj. 40/II. Beograd: Geografski institut „Jovan Cvijić“ SANU. Str. 149–166.
Hasani, Harun. 2000. “Migracije stanovništva šarplaninske župe Gora“. Goranci, Muslimani i Turci u Šarplaninskim župama Srbije, Problemi sadašnjih uslova života i opstanka. Knj. 50. Beograd: Geografski institut „Jovan Cvijić“ SANU. Str. 33–45.
Hasani, Harun. 2011. „Goranies: A respected minority in Serbia, A persecuted minority in present-day Kosovo.“ Minorities in the Balkans. State policy and interethnic relations (1804-2004) (ed. Bataković D.). Special editions 111. Belgrade: Institute for Balkan Studies of the Serbian Academy of Science and Arts. Str. 311–322.
Hasani,Suzana. 2003. Etnološke karakteristike Šarplaninske Župe Gora. Diplomski rad. Odeljenje za etnologiju i antropologiju Filozofskog fakulteta u Beogradu.
Hristov, Petko. 2008. „Trans-border Exchange of Seasonal Workers in the Central Regions of the Balkans (19th – 20th Century).“ Ethnologia Balkanica 12: 215–230.
Hristov, Petko. 2012. „Balkan Gurbet: History, Traditional Patterns and Cultural Dimensions.“ U: Sikimić, B., P. Hristov and B. Golubović (Eds.) Labour Migrations in the Balkans. Studies on Language and Culture in Central and Eastern Europe (SLCCEE), Band 18:11–26. München-Berlin: VerlagOttoSagner.
Idrizi Aljabak, Sadik. 2015. Gora – jedan pogled unazad. www.mlicanin.weebly.com/istorija-gore.html (preuzeto 9.1.2015).
Josipović, Damir. 2013. „Psevdoprostovoljne migracije: primer sistema notranjih migracij v nekdanji Jugoslaviji.“ U: Ars&Humanitas: Revija za umetnost in humanistiko. Letnik 7, Št. 2 (2013): 71–85.
Lucassen, Leo. 2009. „Towards a Comparative History of Migration and Membership in Southeast Europe (1500-1900).“ U: Migration in, from, and to Southeastern Europe, Part 1: Historical and Cultural Aspects. Ethnologia Balkanica 13: 11–41.
Mindak-Zawadzka, Jolanta. 2007. „Gorani–„Local“ People?“ In: Nationalities affairs 31: 213–225.
Mladenović, Radivoje. 2001. Govor Šarplaninske župe Gora. Srpski dijalektološki zbornikXLVIII. Beograd: Srpska akademija nauka i umetnosti i Institut za srpski jezik SANU
Nikolić, Desanka. 1995. „Etnokulturni stereotipi stanovnika Gore i Sredačke župe“. Šarplaninske župe Gora, Opolje i Sredska, Antropogeografsko-etnološke, demografske, sociološke i kulturološke karakteristike. Knj. 40/II. Beograd: Geografski institut „Jovan Cvijić“ SANU. Str. 169–174.
Radović, Srđan. 2009. Slike Evrope. Istraživanje predstava o Evropi i Srbiji na početku XXI veka. Posebna izdanja Etnografskog instituta SANU knj. 67. Beograd: Etnografski institut SANU.
Roth, Klaus and Brunnbauer, Ulf. 2009. „Editorial.” In: Migration in, from, and to Southeastern Europe, Part 1: Historical and Cultural Aspects. Ethnologia Balkanica 13: 5–6.
Schmidinger, Thomas. 2013. Gora: Slawischsprachige Muslime zwischen Kosovo, Albanien, Mazedonien und Diaspora. http://www.amazon.de/Gora-Slawischsprachige-zwischen-Albanien-Mazedonien/dp/3944690044
Thoma, Dimitra. 2010. „Understanding Migrants Experiences of Social Exclusion and Inclusion: the Case of Bulgarian Immigrants in Greece.” U: Migration in, from, and to Southeastern Europe, Part 2, Ways and Strategies of Migrating. Ethnologia Balkanica 14: 27–47.
Vait, Ibro. 2000. „Goranci u svetlu razgovora u Rambujeu”. Goranci, Muslimani i Turci u Šarplaninskim župama Srbije. Problemi sadašnjih uslova života i opstanka (ur. M. Bursać). Zbornik radova Geografskog instituta “Jovan Cvijić” 50: 45–48.
Žikić, Bojan. 2013. Slike u izlogu. Kulturne predstave o Evropskoj uniji kao sredstvo opisivanja paralelne stvarnosti stanju u Srbiji 1991–2011. Etnološka biblioteka knj. 70. Beograd: Srpski genealoški centar i Odeljenje za Etnologiju i antropologiju Filozofskog fakulteta u Beogradu.
Објављено
22.05.2018.
Како цитирати
(SERBIA), Jadranka Đorđević Crnobrnja.
„I do Islanda su stigli“ – ekonomska i politička migracija Goranaca iz Gore.
Гласник Етнографског института САНУ, [S.l.], v. 63, n. 3, p. 565-579, may 2018.
ISSN 2334-8259.
Доступно на:
<https://www.ei.sanu.ac.rs/index.php/gei/article/view/233>.
Датум приступа: 23 apr. 2024
<https://www.ei.sanu.ac.rs/index.php/gei/article/view/233>.
Датум приступа: 23 apr. 2024
Број часописа
Секција
Тема броја
